شیوه صحیح مطالعه

شش راه برای اینکه مثل آب خوردن از پس درس هایتان برآئید!

یادتان می آید که چطور یاد گرفتید دوچرخه سواری کنید حتماً یکی از بزرگترهایتان راه و روش دوچرخه سواری کردن را به شما یاد داد. شما هم مدتی تمرین کردید تا خوب یاد بگیرید. درس خواندن هم مثل دوچرخه سواری یک مهارت است. یعنی این که می شود بهترین روش درس خواندن را یاد گرفت، تمرین کرد و بعد نتایج عالی گرفت. مهارت درس خواندن به شما کمک می کند که مطالب درسی را سریع تر یاد بگیرید و در کلاس، دانش آموز فعالی باشید، بچه هایی که در دوره راهنمایی و دبیرستان درس می خوانند با به کارگیری این اصول راحت تر از پس درس ها برمی آیند. حالااین شما و این هم شش گام برای مطالعه مؤثر دروس:

۱- حواس پرتی سر کلاس ممنوع

آیا می دانید قبل از این که شما در خانه شروع به درس خواندن کنید فرآیند یادگیری شروع می شود؟ زمانی که سر کلاس نشسته اید و به حرف های معلم تان گوش می دهید، مانند زمانی که در خانه درس می خوانید مفید است. در کلاس ، خوب گوش دادن و نکات مهم را یادداشت کردن، نقطه آغاز یادگیری است.

سعی کنید جایی بنشینید تا تخته را خوب ببینید، صدای معلم را خوب بشنوید و از همه مهمتر، بغل دستی پرحرفی نداشته باشید!

۲. نکات مهم را یادداشت کنید

وقتی معلم، سر کلاس درس را توضیح می دهد، نکات مهم و کلیدی را در دفترتان یادداشت کنید. مخصوصاً مطالبی را که معلم روی تخته می نویسد. سعی کنید طوری بنویسید که بعداً بتوانید خط خودتان را بخوانید! بهتر است برای هر درس پوشه ای تهیه کنید و خلاصه برداری ها، پلی کپی های تمرین و سؤالات امتحانات را برحسب فصل های کتاب در آن طبقه بندی کنید.

۳. از قبل برنامه ریزی کنید

درس خواندن برای امتحان شنبه را از کی شروع می کنید؟ جمعه شب این طوری هم دچار اضطراب زیادی می شوید و هم به احتمال زیاد نمره خوبی نمی گیرید. برای این که درس خواندن را مرتب پشت گوش نیندازید و به اصطلاح دانش آموز شب امتحانی نباشید، بهتر است یک تقویم کوچک برای خودتان تهیه کنید. تاریخ تمام امتحان ها یا تاریخ تحویل پروژه ها به معلم تان را در آن یادداشت کنید. حالاسعی کنید یک برنامه ریزی زمانی مناسب انجام دهید و مشخص کنید برای هر امتحان از چند روز قبل باید شروع به درس خواندن کنید. اگر نمی توانید این کار را به تنهایی انجام دهید از پدر و مادرتان کمک بگیرید.

۴. تقسیم بندی کنید

وقتی از بخش زیادی از کتاب امتحان دارید و باید مطالب زیادی را یاد بگیرید، بهتر است به جای وحشت کردن از حجم مطالب، آنها را به قسمت های کوچکتر تقسیم کنید. مثلاً اگر برای درس زبان باید معنی ۲۰ لغت را حفظ کنید، آنها را به گروه های چهار تایی تقسیم کنید و هر شب یک گروه (۴لغت) حفظ کنید. بعد از پنج روز، همه ۲۰ لغت را حفظ خواهید کرد، و یا از روش تمرین و تکرار لایتنر استفاده کنید.

همیشه وقت برای دوره کردن کنار بگذارید. هرچه بیشتر مطالب را مرور کنید، بهتر و مدت بیشتری در ذهن تان باقی می ماند. گاهی اوقات هم استفاده از چند کلک کوچک برای حفظ کردن مطالب کارساز است. مثلاً اگر باید چند اسم را به ترتیب حفظ کنید (مثل نام سیاره ها) می توانید حرف اول هر کدام را به هم بچسبانید و یک کلمه جدید درست کنید. حالابا یادآوری آن کلمه جدید می توانید آن گروه اسم ها را به راحتی به خاطر بیاورید. حتماً شنیده اید که می گویند کار امروز را به فردا مینداز. شما هم درس خواندن را فقط به شب امتحان موکول نکنید. هر شب چند درس را مرور کنید. اگر درس ها حفظی هستند خلاصه برداری ها را مرور کنید و اگر مثل ریاضی، مسأله ای هستند، هر شب یکی دو تا تمرین برای یادآوری حل کنید. وقتی ذهن تان خسته می شود، نمی توانید به خوبی تمرکز کنید. پس هر ۴۵ دقیقه یک بار استراحت کوچکی داشته باشید.

5. رفع اشکال

وقتی مطلبی را به خوبی یاد نگرفته اید، نمی توانید آن را برای امتحان، خوب حفظ کنید. سعی کنید درس ها را به جای این که طوطی وار بخوانید، خوب درک کنید. این طوری حفظ کردن آنها یا حل کردن مسائل خیلی راحت تر می شود. پس اگر احساس می کنید چیزی را خوب متوجه نشدید حتماً درباره آن از معلم تان سؤال کنید.

6. خوب بخوابید

شب امتحان است، شما هم همه مطالب را خوانده اید ولی احساس می کنید هیچی یادتان نمی آید. حتی نمی دانید دو دو تا چند تا می شود! نترسید مغز شما برای آن که تمام اطلاعاتی را که در طول روز دریافت کرده تحلیل کند احتیاج به زمان دارد. پس شب امتحان کمی زودتر به رختخواب بروید و خوب استراحت کنید. فردا صبح خواهید دید که همه چیز را به خوبی به خاطر می آورید.

نکاتی چند درمورد روش های صحیح مطالعه

بارها شنیده ایم که دانش آموز یا دانشجویی می گوید :

(( دیگرحال و حوصله خواندن این کتاب را ندارم ))یا ((آنقدرازاین کتاب خسته شده ام که قابل گفتن نیست))ویا ((هرچقدرمیخوانم مثل اینکه کمتر یاد می گیریم))ویا ((ده بار خواندم و تکرار کردم ولی بازهم یاد نگرفتم))به راستی مشکل چیست ؟ آیا برای یادگیری درس واقعا” باید ۱۰ بار کتاب را خواند ؟ آیا باید دروس خود را پشت سرهم مرور کرد؟وآیا بایددهها بار درس راتکرار کردتا یادگرفت ؟ مطمئنا” اگر چنین باشد ، مطالعه کاری سخت و طاقت فرسا است . اما واقعیت چیزی دیگر است . واقعیت آن است که این گروه از فراگیران ، روش صحیح مطالعه را نمی دانند و متاسفانه در مدرسه و دانشگاه هم چیزی راجع به چگونه درس خواندن نمی آموزند . یادگیری و مطالعه ، رابطه ای تنگاتنگ و مستقیم با یکدیگر دارند، تا جایی که می توان این دو را لازم و ملزوم یکدیگر دانست. برای اینکه میزان یادگیری افزایش یابد باید قبل ا هرچیز مطالعه ای فعال و پویا داشت .

شیوه صحیح مطالعه ،چهار مزیت عمده زیر را به دنبال دارد:

زمان مطالعه را کاهش میدهد.

میزان یادگیری را افزایش میدهد .

مدت نگهداری مطالب در حافظه را طولانی تر می کند.

 بخاطر سپاری اطلاعات را آسانتر می سازد.

برای داشتن مطالعه ای فعال وپویانوشتن نکات مهم درحین خواندن ضروری است تابرای مرورمطالب،دوباره کتاب رانخوانده ودر زمانی کوتاه از روی یادداشتهای خود مطالب را مرور کرد .

یادداشت برداری ، بخشی مهم و حساس از مطالعه است که باید به آن توجهی خاص داشت . چون موفقیت شما را تا حدودی زیاد تضمین خواهد کرد و مدت زمان لازم برای یادگیری را کاهش خواهد داد. خواندن بدون یادداشت برداری یک علت مهم فراموشی است.

شش روش مطالعه :

خواندن بدون نوشتن ،خط کشیدن زیرنکات مهم، حاشیه نویسی  وخلاصه نویسی، کلید برداری خلاقیت و طرح شبکه ای مغز

1. خواندن بدون نوشتن: روش نادرست مطالعه است . مطالعه فرآیندی فعال و پویا است وبرای نیل به این هدف باید از تمام حواس خود برای درک صحیح مطالب استفاده کرد. باید با چشمان خود مطالب را خواند، باید در زمان مورد نیاز مطالب را بلند بلند ادا کرد و نکات مهم را یادداشت کرد تا هم با مطالب مورد مطالعه درگیر شده و حضوری فعال و همه جانبه در یادگیری داشت و هم در هنگام مورد نیاز ، خصوصا” قبل از امتحان ، بتوان از روی نوشته ها مرور کرد و خیلی سریع مطالب مهم را مجددا” به خاطر سپرد .

2. خط کشیدن زیر نکات مهم :این روش شاید نسبت به روش قبلی بهتر است ولی روش کاملی برای مطالعه نیست چرا که در این روش بعضی از افراد بجای آنکه تمرکز و توجه بروی یادگیری و درک مطالب داشته باشند ذهنشان معطوف به خط کشیدن زیر نکات مهم می گردد .حداقل روش صحیح خط کشیدن زیر نکات مهم به این صورت است که ابتدا مطالب را بخوانند و مفهوم را کاملا” درک کنند و سپس زیر نکات مهم خط بکشند نه آنکه در کتاب بدنبال نکات مهم بگردند تا زیر آن را خط بکشند .

3. حاشیه نویسی :این روش نسبت بدو روش قبلی بهتر است ولی بازهم روشی کامل برای درک عمیق مطالب و خواندن کتب درسی نیست ولی می تواند برای یادگیری مطالبی که از اهمیتی چندان برخوردار نیستند مورد استفاده قرار گیرد.

4. خلاصه نویسی : در این روش شما مطالب را میخوانید و آنچه را که درک کرده اید بصورت خلاصه بروی دفتری یادداشت می کنید که این روش برای مطالعه مناسب است و از روشهای قبلی بهتر می باشد چرا که در این روش ابتدا مطالب را درک کرده سپس آنها را یادداشت می کنید اما بازهم بهترین روش برای خواندن نیست .

5. کلید برداری :کلید برداری روشی بسیار مناسب برای خواندن و نوشتن نکات مهم است . در این روش شما بعد از درک مطالب ، بصورت کلیدی نکات مهم را یادداشت می کنید و در واقع کلمه کلیدی کوتاهترین، راحتترین ،بهترین وپرمعنی ترین کلمه ای است که با دیدن آن، مفهوم جمله تداعی شده و به خاطر آورده می شود .

6. خلاقیت و طرح شبکه ای مغز: این روش بهترین شیوه برای یادگیری خصوصا” فراگیری مطالب درسی است .در این روش شما مطالب را میخوانید بعد از درک حقیقی آنها نکات مهم را به زبان خودتان و بصورت کلیدی یادداشت می کنید و سپس کلمات کلیدی را بروی طرح شبکه ای مغز می نویسد ( در واقع نوشته های خود را به بهترین شکل ممکن سازماندهی می کنید و نکات اصلی و فرعی را مشخص می کنید) تا در دفعات بعد به جای دوباره خوانی کتاب ، فقط به طرح شبکه ای مراجعه کرده وبا دیدن کلمات کلیدی نوشته شده بروی طرح شبکه ای مغز ، آنها را خیلی سریع مرور کنید . این روش درصد موفقیت تحصیلی شما را تا حدود بسیار زیادی افزایش میدهد و درس خواندن را بسیار آسان می کند. و بازده مطالعه را افزایش میدهد.

شرایط مطالعه

بکارگیری شرایط مطالعه یعنی بهره وری بیشتر از مطالعه 

شرایط مطالعه ، مواردی هستند که با دانستن ، بکارگیری و یا فراهم نمودن آنها ، می توان مطالعه ای مفیدتر با بازدهی بالاتر داشت و در واقع این شرایط به شما می آموزند که قبل از شروع مطالعه چه اصولی را به کار گیرید ، در حین مطالعه چه مواردی را فراهم سازید و چگونه به اهداف مطالعاتی خود برسید و با دانستن آنها می توانید با آگاهی بیشتری درس خواندن را آغاز کنید و مطالعه ای فعالتر داشته باشید :

1. آغاز درست :برای موفقیت در مطالعه ،باید درست آغازکنید.

 برنامه ریزی  یکی از عوامل اصلی موفقیت ، داشتن برنامه منظم است .

۳- نظم و ترتیب: اساس هر سازمانی به نظم آن بستگی دارد .

۴-حفظ آرامش: آرامش ضمیر ناخود آگاه را پویا و فعال میکند.

۵- استفاده صحیح از وقت :بنیامین فرانکلین، ((آیا زندگی را دوست دارید؟ پس وقت را تلف نکنید زیرا زندگی از وقت تشکیل شده است .))

۶- سلامتی و تندرستی: عقل سالم در بدن سالم است .

۷- تغذیه مناسب: تغذیه صحیح نقش مهمی در سلامتی دارد.

۸- دوری از مشروبات الکلی : مصرف مشروبات الکلی موجب ضعف حافظه می شود .

۹ – ورزش : ورزش کلید عمر طولانی است .

۱۰-خواب کافی: خواب فراگیری و حافظه را تقویت می کند.

۱۱ –درک مطلب:آنچه در حافظه بلند مدت باقی می ماند ، یعنی مطالب است.

چند توصیه مهم که باید فراگیران علم ازآن مطلع باشند.

1- حداکثر زمانی که افراد می توانند فکر خود را بروی موضوعی متمرکز کنند بیش از ۳۰ دقیقه نیست ، یعنی باید سعی شود حدود ۳۰ دقیقه بروی یک مطلب تمرکز نمود و یا مطالعه داشت و حدود ۱۰ الی ۱۵ دقیقه استراحت نمود سپس مجددا” با همین روال شروع به مطالعه کرد.

2- پیش از مطالعه از صرف غذاهای چرب و سنگین خودداری کنید. و چند ساعت پس از صرف غذا مطالعه نمائید چون پس از صرف غذای سنگین بیشتر جریان خون متوجه دستگاه گوارش میشود تا به هضم و جذب غذا کمک کند و لذا خونرسانی به مغز کاهش می یابد و از قدرت تفکر و تمرکز کاسته میشود . از مصرف الکل و دارو هم خودداری فرمائید همچنین غذاهای آردی مثل نان و قندی قدرت ادراک و تمرکز را کم می کند نوشابه های گازدارهم همینطور هستند.

۳- ذهن آدمی با هوش است اگر یادداشت بردارید خود را راحت از حفظ و بیاد سپاری مطالب می کند و نیز همزمان نمی توانید هم مطلبی را بنویسید و هم گوش دهید . پس در حین مطالعه لطفا” یادداشت برداری ننمائید .

 

منبع: http://www.rahdanan.blogfa.com/