شیوه نوشتن پایان نامه
1. مقدمه: طرح کلیات تحقیق
2. بیان مساله: شرح مشکل و ارایه آنها به شکل سوال کلیدی برای پاسخ به کمک تحقیق
3. ضرورت و اهمیت تحقیق: چرایی انجام کار و معرفی کاربران احتمالی نتایج تحقیق
4. اهداف تحقیق: آنچه تحقیق به دنبال انجام آن است( توجه داشته باشید که برای هر هدف باید فرضیه مربوط به آن نیز در قمست مربوط به فرضیه ها نوشته شود که شیوه بیان آن به صورت مثال زیر می باشد).
مثال:
تعیین تأثیر رفتارهای ضد بهره وری بین فردی کارکنان بر سلامت سازمانی دانشگاه پیام نور استان کردستان.
5. فرضیه ها یا سؤال های تحقیق: مسیری برای اجرای تحقیق
مثال:
رفتارهای ضد بهره وری بین فردی کارکنان بر سلامت سازمانی دانشگاه پیام نور استان کردستان تاثیر دارد.
6. تعاریف مفهومی و عملیاتی:
الف تعریف مفهومی:
سازه ها و متغیرها را می توان به دو صورت «تعریف مفهومی و تعریف عملیاتی» تعریف کرد. تعریف مفهومی به تعریف یک واژه توسط واژه های دیگر اشاره دارد و به عبارت دیگر، در این تعریف، از واژه های انتزاعی و ملاک های فرضی استفاده می شود. این نوع تعریف، به شناسایی ماهیت یک پدیده کمک می کند و نقش مهمی را در فرایند منطقی تدوین فرضیه ها ایفا می کند. تعریف مفهومی را باید به تعریف عملیاتی تبدیل کرده تا بتوان آن را مشاهده کرد؛ برای مثال، هوش را می توان ظرفیت یادگیری، توانایی تفکر انتزاعی یا فعالیت فکری تعریف کرد. این تعریف مفهومی هوش، باید به تعریف عملیاتی تبدیل شود تا بتوان آن را مشاهده کرد. به عبارتی دیگر هر گاه در تعریف یک مفهوم یا سازه، از سایر مفاهیم و سازه ها استفاده شود، آن را تعریف مفهومی (وصفی) می گویند (ساده، 1375، ص 161). تعریف مفهومی، همان شرح هایی هستند که معمولاً در فرهنگ واژه ها آورده می شوند(lary, 2002, p15). ضرورت این تعاریف، به خاطر محدود کردن اولیه معنی یک لغت است که تعاریف متعدد دارد و در تحقیق، به یکی از آن معانی نیاز داریم.
مثال:
قدرت: توانایی، توانایی یک بازی گر(فرد، گروه یا تیم).
هوش: عقل عملی، ذکاوت، تیزی ذهن، توانایی تفکر انتزاعی
در این حال، تعریف مفهومی، باید دارای شرایط زیر باشد:
1. معرف ویژگی های منحصر به فرد، یگانه یا کیفیت چیزی باشد که تعریف آن مورد نظر است.
2. تعریف مفهومی باید جامع باشد (شامل همه افراد نوع شود) و هم مانع باشد (و مواردی را که مورد پوشش تعریف نیست، شامل نشود).
3. تعریف نباید متسلسل (دوری) باشد؛ یعنی نباید جزئی از خود چیز مورد تعریف را در بر گیرد.
4. تعریف باید مثبت تعریف شود؛ مثلاً اگر در تعریف هوش بگوییم: خصیصه ای که رنگ، وزن و بو ندارد، این تعریف منفی است و باید گفت: هوش، یعنی ظرفیت یادگیری که با استفاده از آزمون های معتبر، از حالت کیفی به کمی تبدیل
می شود.
5. در تعریف، اصطلاحات، باید روشن و بدون ابهام باشند(هومن، 1373، ص 97 به نقل از http://www.hawzah.net/)
ب: تعریف عملیاتی واژه های تحقیق:
اقدامی برای برداشت مشترک از مفاهیم تحقیق
تعریف عملیاتی، تعریفی است که بر ویژگی های قابل مشاهده استوار است. در این بیان، عبارت «قابل مشاهده»، به نکته مهمی در تعریف عملیاتی اشاره دارد. تعریف عملیاتی، فعالیت های محقق را در اندازه گیری یا دست کاری یک متغیر، مشخص می سازد و به عبارت دیگر، تعریف عملیاتی، راهنمای محقق در کار و شیوه انجام آن است. محقق ممکن است با یک سری از سازه ها مثل یادگیری یا اضطراب، سر و کار داشته باشد؛ قبل از آن که وی بتواند آنها را به صورت تجربی مورد مطالعه قرار دهد، باید تصمیم بگیرد که چه نوع رویدادهای قابل مشاهده ای معرّف این سازه ها می باشند. زمانی که یک مفهوم یا سازه به صورت عملیاتی تعریف شود، نشان گر ها15 و اعمالی که بتوانند اطلاعات مربوط به آن مفهوم یا سازه را فراهم کنند، مشخص می شوند. تعریف عملیاتی باید طوری انجام پذیرند که اگر پژوهش گران مختلفی در شرایط مشابه، به اندازه گیری سازه یا مفهوم مورد مطالعه بپردازند، نتیجه یکسانی به دست آورند. باید توجه داشت که تعریف عملیاتی سازه ها، به آسانی صورت نمی گیرد؛ زیرا تنها یک تعریف تجربی از آنها وجود ندارد؛ برای مثال، پرخاش گری، در برخی شرایط، آسیب رساندن عمدی به دیگری تعریف می شود.
انواع تعریف عملیاتی
دو نوع تعریف عملیاتی وجود دارد؛ تعریف عملیاتی اندازه پذیر و تعریف عملیاتی آزمایشی.
الف) تعریف عملیاتی اندازه پذیر عبارت است از عملیاتی که باید انجام پذیرد تا اندازه گیری یک مفهوم یا سازه، میسر شود؛ برای مثال، پیشرفت تحصیلی را می توان با نمرات فرد در یک آزمون استاندارد شده، تعریف کرد یا این که «مفهوم خود» را می توان به وسیله پرسش نامه «ادراک لیاقت از خود» که دارای ویژگی های روان سنجی (قابلیت اعتماد و اعتبار) است، مانند پرسش نامه هارتر،16 تعریف کرد.
برخی از نویسندگان (tuckman , 1988) تعریف عملیاتی اندازه پذیر را نیز به دو دسته پویا17 و ایستا18 تقسیم می کنند. در تعریف عملیاتی پویا، محقق به ثبت چگونگی رفتار آزمودنی ها در شرایط مورد بررسی می پردازد؛ در حالی که در تعریف عملیاتی ایستا، نتیجه یا برون داد رفتار آزمودنی مشاهده می شود؛ برای مثال، تعریف عملیاتی پویا در مورد هوش را می توان بررسی فرایند تفکر فرد، هنگام مواجهه با مسئله بیان کرد و نمرات آزمودنی ها در آزمون های ویژه هوش را به عنوان تعریف عملیاتی ایستا در نظر گرفت.
ب) تعریف عملیاتی آزمایشی عبارت است از ایجاد شرایط آزمایشی لازم (بر اساس نظریه های موجود)، برای بروز پدیده مورد مطالعه که توسط پژوهش گر صورت می گیرد؛ برای مثال، تعریف آزمایشی ناکامی به صورت عملیاتی؛ عبارت از شرایطی است که در آن، فرد برای رسیدن به یک هدف، با مانع برخورد می کند. با توجه به تعریف عملیاتی ارائه شده در تحقیق، می توان مقیاس اندازه گیری متغیر را مشخص کرد.
به طور خلاصه آنچه لازم دانشجو در این جا بداندآن است که جهت تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق خود طبق مثال زیرکار کند:
مثال: تعریف عملیاتی واژه فرهنگ سازمانی در پایان نامه:
فرهنگ سازمانی: عبارت از نمره ای که فرد از سوالات1-30 پرسشنامه ----- به دست می آورد.
و در صورت تعریف ابعاد/ مولفه های فرهنگ سازمانی(مشارکتی/ بوروکراتیک و.....) دقیقا باید مشخص کرد که از 30 مربوط به فرهنگ سازمانی کدام سوالات مربوط به ابعاد مطرح شده است مثال:
فرهنگ مشارکتی: عبارت از نمره ای که هر فرد از سوالات1-5 پرسشنامه فرهنگ سازمانی ------ به دست می آورد.
در برخی از دانشگاه ها تاکید بر این است که محدودیت های تحقیق نیز در همین فصل نوشته شود. در برخی از دانشگاه نیز بر نوشتن مبانی نظری تحقیق در این بخش تاکید دارند.
دراین فصل به سابقه تاریخی، مبانی نظری و پیشینه پژوهش پرداخته می شود که نیاز به صرف وقت زیاد و کار بیشتر دارد. مطالب ارائه شده در این فصل همه باید استناد داشته باشد و معمولا از گذشته دور و نزدیک شروع و به آینده می رسد.مبانی و یا چارچوب نظری باید به مفاهیم و متغیرها و ارتباط مشترک آنها با هم بپردازد.
۱. مقدمه :
معرفی محتوای فصل در حدود یک پاراگراف
۲. بررسی متون، نظریه ها و تاریخچه:
نطریه های مرتبط با موضوع و قابل بحث در فصل پنج
۳. مبانی نظری پژوهش:
در برخی موارد بنا به ضرورت و یا عدم دسترسی به منابع لازم، می توان سابقه تاریخی و مبانی نظری را در هم ادغام کرد.
۴. پیشینه پژوهش:
مروری بر پژوهش های ابتدا داخلی ( ایران ) و سپس خارجی ( سایر کشور های جهان) مرتبط با موضوع، پایان بخش این فصل است. این پژوهش ها در هر دو بخش بر اساس تاریخ انتشار و از جدید به قدیم تنظیم می شود.
2. روش و طرح کلی تحقیق: اشاره به روش تحقیق از ابعاد هدف، محیط اجرا، استراتژی و مسیراجرا
3. جامعه آماری: معرفی جامعه آماری
4. نمونه آماری و روش نمونه گیری: بیان تعداد نمونه و روش نمونه گیری
5. متغیرهای تحقیق: شاخص های تغییر پذیر تعریف می شوند
6. ابزار اندازه گیری: معرفی ابزار و اعتبار و روایی آن
7. شیوه جمع آوری اطلاعات: روش اجرا در جمع آوری اطلاعات
8. روش های آماری: معرفی انواع روش های آماری مورد استفاده در پایان نامه
2. توصیف داده ها: جداول و نمودارهای توصیفی
3. آزمون فرضیه ها یا طرح سؤالات : متناسب با یافته ها جداول و نمودارهای ذیربط ارایه می شود.
2. خلاصه تحقیق: خلاصه سه فصل
3. خلاصه یافته ها: خلاصه فصل چهارم
4. بحث : مقایسه تحقیقات و نتایج موافق و مخالف با نتایج حاصل از یافته ها
5. نتیجه گیری: ارایه پیام حاصل از تحقیق
6. محدودیت های تحقیق: محدودیت های در کنترل و خارج از کنترل محقق( در برخی از دانشگاه ها در فصل یک نوشته می شود)
7. پیشنهادهای برخاسته از تحقیق: پیشنهادهایی که با نتایج بدست آمده می توان ارایه کرد.
8. پیشنهادهایی به سایر محققین : پیشنهاد برای انجام تحقیقات بعدی
2. صفحه عنوان فارسی: بدون شماره صفحه
3. صفحه بسم اله الرحمن الرحیم(در برخی از دانشگاه ها قبل از صفحه عنوان فارسی ارایه می شود): بدون شماره صفحه
4. برگه داوری: بدون شماره صفحه
5. صفحه تقدیم: بدون شماره صفحه
6. صفحه سپاسگزاری: بدون شماره صفحه
7. چکیده فارسی: بدون شماره صفحه
8. فهرست مطالب: آغاز نشانه گذاری صفحه با حروف ابجد
9. فهرست جداول: ادامه نشانه گذاری صفحه با حروف ابجد
10. فهرست نمودارها: ادامه نشانه گذاری با حروف ابجد
11. فهرست شکل ها : ادامه نشانه گذاری با حروف ابجد
12. فهرست نقشه ها : ادامه نشانه گذاری با حروف ابجد( از اینجا به بعد فصول آغاز می شود و موارد بعدی مربوط به بعد از فصول می شود)
13. منابع: شماره صفحات داخل فصول ادامه می یابد.
14. پیوست ها: نشانه گذاری با حروف ابجد از ابتدا آغاز می شود.
15. چکیده انگلیسی: شماره صفحه ندارد
16. صفحه عنوان انگلیسی: شماره صفحه ندارد.
17. پشت جلد: گالینگور(چرمی)
18. عطف: گالینگور (چرمی)
منابع نویسی
• تمامی منابعی که به نحوی در پژوهش مورد استفاده قرار گرفته اند، باید در این قسمت به صورت فهرست الفبا در دو بخش ابتدا فارسی و سپس لاتین ارایه گردد.
• منابع ارایه شده باید مستقیماً مورد استفاده قرار گرفته باشند و از ذکر منبع در داخل منابع دیگر (منبع در منبع) اجتناب شود.
• برای منبع نویسی و ارجاع دادن در متن به شکل زیر اقدام می گردد :
1. اگر در متن به موضوع مطالعه اشاره شود، نام نویسنده و سال انتشار داخل پرانتز می آید. مثلاً: برخلاف سایر شکل های نگارش، در خبر نویسی باید پاراگراف‌ها کوتاه و خلاصه باشند طوری که اکثر آنها بیش از یک جمله یا موضوع جدید نداشته باشند(تامپسون، 1996).
2. اگر به نام نویسنده در متن اشاره می شود سال انتشار داخل پرانتز درج می گردد. مثلاً : کوارترمن(1992) دریافت که بیش از 95 درصد مدیران ورزش دانشگاهی آمریکا مدرک کارشناسی ارشد داشته اند.
• اگر به مقاله ای که دو نویسنده دارد ارجاع داده شود، نام هردو، هربار به همراه سال انتشار در داخل پرانتز می آید. مثلاً : سرصفحه بالای برگه از مهم ترین عناصر خبر و شامل نام سازمان، آدرس و شماره تلفن، مشخصات تماس رسانه‌ای، تاریخ و زمان خبر و تیتر می‌باشد(سایمون و زاپالا، 1996).
• اگر مقاله کمتر از 6 نویسنده داشته باشد بار اول نام همه آنها به همراه سال انتشار و در دفعات بعد فقط نام نویسنده اول به علاوه کلمه "و همکاران" به همراه سال انتشار در داخل پرانتز آورده می شود.
• اگر کاری شش یا بیشتر از آن، نویسنده داشته باشد، فقط نام خانوادگی نویسنده اول و به دنبال آن "و همکاران" به همراه سال انتشار در داخل پرانتز درج می شود.
• اگر به قسمت خاصی از یک منبع ارجاع داده شود، لیست شماره صفحه یا صفحات پس از سال انتشار می آید.
• اگر منبع الکترونیک بوده و شماره صفحه ندارد، در صورت دسترسی شماره پاراگراف آورده می شود.
• اگر تمام یک وب سایت به عنوان منبع اشاره شود(و نه قسمتی از آن سایت)، به وب سایت مربوطه در متن اشاره می شود و نیازی به قرارگیری در فهرست منابع ندارد.
• مکاتبات شخصی، سخنرانی ها، نامه ها، خاطرات، مکالمات و نامه های الکترونیک(ایمیل) نباید در فهرست منابع درج شوند و فقط در متن به آنها اشاره می شود که شامل نام، نوع مکاتبه و تاریخ خواهدبود.
• نحوه نوشتن منابع در فهرست مربوطه :
1. ابتدا منابع فارسی و سپس منابع انگلیسی بر اساس حروف الفبا تنظیم می شوند.
2. شماره و ردیف. نام خانوادگی نویسنده، نام نویسنده(سال انتشار). عنوان کتاب، مقاله، گزارش یا پایان نامه تحصیلی همراه با ذکر عنوان پایان نامه دوره کارشناسی ارشد یا رساله دکترا(این قسمت با حروف ایتالیک و سیاه حروفچینی شود)، نام ناشر، مجله، سمینار یا موسسه علمی که مقاله در آن چاپ شده و یا نام دانشگاهی که پایان نامه در آنجا ارایه گردیده است. شماره مجله یا شماره جلد کتاب. شماره صفحه هایی که مطلب مورد نظر از آنها استخراج شده است(در صورتی که کل منبع موردنظربه عنوان مرجع مورد استفاده قرار گرفته باشد، لزومی به ذکر شماره صفحه ها نیست).
3. توجه شود که نام و نام خانوادگی با علامت ویرگول، سال با علامت پرانتز و سپس نقطه، عنوان با علامت نقطه، و انتشارات با شهر نشر و صفحه ها با علامت ویرگول از یکدیگر جدا شوند.
4. در صورتی که منبع بیش از یک نفر نویسنده داشت، پس از نوشتن نام هر نویسنده(ابتدا نام خانوادگی بعدکاما و بعد نام)، از علامت (؛) برای جداکردن نام ها استفاده می کنیم. اگرمنبع مورد استفاده تعداد نویسندگان زیادی داشت، لازم است اسامی تمامی آنها قید شود.
5. در زمینه کتاب ها یا مقالاتی که به یک نویسنده تعلق دارند، رعایت ترتیب زمانی انتشار آنها ضرورت دارد. دراین حالت ابتدا مورد جدیدتر مطرح می شود.
6. اگر کتاب ترجمه شده است، نام مترجم پس از نام کتاب به شکل مثال زیربیان شود : بست، جان دبلیو(1373). روش های تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری. ترجمه حسن پاشاشریفی؛ نرگس طالقانی. تهران: انتشارات رشد، 23-27
7. در صورتی که مقاله از اینترنت یا لوح فشرده انتخاب می شود، منبع نویسی به این شکل صورت گیرد: نام خانوادگی، نام نویسنده(سال نشر). عنوان مطلب، تاریخ دریافت، نشانی اینترنتی یا نام لوح فشرده. در مورد مقالاتی که از سایت های اینترنتی استفاده می وشد، آدرس سایت به همراه دیگر اطلاعات مانند رفرنس های کتاب و مجله آورده شود.
شماره گذاری صفحات منابع نیز در ادامه فصول، ادامه می یابد و آخرین صفحه شماره عددی صفحات پایان نامه به آخرین صفحه فهرست منابع اختصاص دارد.
منبع:http://www.hghasemi.com/