رفرنس دهی یا مدیریت فهرست منابع
قبل از شروع به بحث شیوه رفرنس دهی لازم به یادآوری است که نرم افزارهای گوناگونی جهت مدیریت فهرست منابع وجود دارد مانند مندلی(Mendely)، سیتاوی، نرم افزار Word و ... که این نرم افزارها با تعیین سبک رفرنس دهی فرمت کلی سبک مورد نظر را برای منبع مورد استفاده اعمال می کند. حسن استفاده از نرم افزار به غیر از کم بودن ایرادات و اشتباهات رفرنس دهی آن است که در صورتی که شما مقاله ایی از پایان نامه خود استخراج کرده اید و قصد ارسال آن را به یک نشریه دارید اما سبک رفرنس دهی نشریه مورد نظر متفاوت از سبک پایان نامه شما است در این صورت شما با یک کلیک و تغییر شیوه رفرنس دهی کل کار را به ساده ترین صورت ممکن انجام خواهید داد. به صورت کلی هر کدام از نرم افزارهای مذکور دارای معایب و مزایایی خاص خود هستند اما با توجه به تجربیات بنده نرم افزار مندلی مناسبترین نرم افزار رایگان جهت مدیریت منابع مقالات علمی و پایان نامه دانشجویان عزیز می باشد.
با توجه به محبوبیت بیشتر سبک رفرنس دهی APA در اینجا به توضیح مختصر این روش می پردازیم.
شیوه ارجاع درون متنی و منبع نویسی بر اساس فرمت APA APA از عبارت Associasions Phsycological American( انجمن روانشناسی امریکا) اقتباس شده است و امروزه مرسومترین شیوه ماخذ نویسی در جهان به شمار می رود و بر همه شیوه های دیگری که برای تسریع در نوشتن، تایپ و انتشارمورد استفاده قرارمی گیرند برتری دارد و از سوی بسیاری از مجلات و انجمن های علمی مورد قبول واقع شده است. راهنمای این شیوه کتابی در حدود 1000 صفحه است .
دلایلی که باعث برتری روش APA بر سایر روش های رفرنس نویسی است به شرح زیر است:
توسط انجمن روان شناسان آمریکا (APA) معرفی شده است؛
مورد قبول بسیاری از مجله ها و انجمن های علمی معتبر بین المللی است؛
به طور مداوم مورد بازنگری قرار می گیرد؛
با بسیاری از نرم افزارهای مدیریت منابع علمی مانند EndNote سازگار است؛
توسط بسیاری از پایگاه های اطلاعات علمی مورد قبول واقع شده و در موقع جستجوی اطلاعات می توان اطلاعات را بر اساس آن دریافت کرد.
مهم ترین نکات منبع نویسی به شیوه ی APA کتاب: با یک نویسنده:
کریمی، یوسف (1375). روان شناسی اجتماعی: نظریه ها، مفاهیم و کاربردها. تهران: نشر ارسباران.
کریمی، یوسف (1382). روان شناسی اجتماعی: نظریه ها، مفاهیم و کاربردها (چاپ یازدهم). تهران: نشر ارسباران.
کریمی، ی. (1382). روان شناسی اجتماعی: نظریه ها، مفاهیم و کاربردها (چاپ یازدهم). تهران: نشر ارسباران.
وین رایت، ویلیام (بی تا). عقل و دل. ترجمه: محمد هادی شهاب (1386). قم: انتشارات پژوهشگاه علوم و معارف اسلامی.
کتاب: با دو نویسنده:
مارشال، کاترین و راسمن، گرچن ب. (1995). روش تحقیق کیفی. ترجمه: علی پارسائیان و سید محمد اعرابی
(1377). تهران: انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی.
مارشال، ک. و راسمن، گ. ب. (1995). روش تحقیق کیفی. ترجمه: علی پارسائیان و سید محمد اعرابی (1377).
تهران: انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی.
کتاب: با سه نویسنده:
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1376). روش های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگه.
سرمد، زهره، بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1376). روش های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگه.
سرمد، ز.، بازرگان، ع. و حجازی، ا. (1376). روش های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگه.
نکته: منبع با بیش از شش نویسنده
منابعی که بیش از شش نویسنده دارند بعد از ششمین نویسنده »و همکاران« اضافه می شود؛
بعضی صاحب نظران معتقدند نوشتن نام شش نویسنده متن را طولانی می کند لذا ذکر نام سه نویسنده ی اول کافی است و بعد از آن باید »و همکاران« نوشته شود.
در متون فارسی کمتر منبعی می توان پیدا کرد که بیش از سه نویسنده داشته باشد، ولی در متون انگلیسی منابع با بیش از سه نویسنده (به ویژه در مقاله های علمی) به طور مکرر مشاهده می شود.
مقاله: مجله
اسدالهی، قربانعلی؛ یعقوبی، محمد و سلیمانی، بهرام (1372). بررسی میزان مردودی وقبولی با رتبه تولد در دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر اصفهان در سال تحصیلی 67 -1366. پژوهش های روان شناختی، دوره 2، شماره 1و 2، ص 26 -32.
مقاله: مجموعه مقالات همایش ها
خامسان، احمد (1386). چالش های ایجاد برنامه های دکتری برخط. در مجموعه مقالات همایش تأملی بر دروه های دکتری ایران (ص 24 -35). مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، تهران، اردیبهشت 1386، دانشگاه پیام نور.
مقاله: کتاب های ویراستاری شده
کتاب ویراستاری شده کتابی است که هر فصل آن توسط یک یا چند نویسنده نگارش شده ولی مسئولیت کل کتاب به عهده ویراستا(ران) است که مسئولیت تنظیم مطالب را بر عهده دارند.
گیبس، گراهام (2003). ده سال بهبود یادگیری دانش آموز. در کریس راست (ویراستار): بهبود یادگیری دانش آموز، (ص 9 -26). بریتانیا: انتشارات دانشگاه آکسفورد.
مقاله: برخط (آنلاین / اینترنتی)
دیلمقانی، میترا (بی تا). دانشگاه های مجازی: چالش ها و ضرورت ها. مقاله ارائه شده به کنفرانس آموزش الکترونیکی ایران. بازیابی شده در 12 اردیبهشت 1385
استناد به اینترنت:
Laporte RE, Marler E, AKazawa S, Sauer F . The death of biomedical journal.
BMJ. 1995; 310: 1387-90. Available from: http:/www.bmj.com / bmj/archive.
Accessed September 26, 1996
در استناد به منابع اینترنتی, در انتها, تاریخ دسترسی به منبع نیز قید می شود منابع چاپ نشده: پایان نامه ها و گزارش های پژوهشی
خامسان، احمد (1374). بررسی مقایسه ای ادراک خود در زمینه تحولی و سلامت روانی. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی، دانشگاه تهران، چاپ نشده.
خامسان، احمد؛ آیتی، محسن و تفضلّی مقدم، عباس (1380). بررسی مشکلات و نحوه گذراندن اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه بیرجند. گزارش طرح پژوهشی مصوب دانشگاه بیرجند.
منبع نویسی از یک نویسنده با بیش از یک اثر در یک سال
کریمی، یوسف (1387الف). روان شناسی اجتماعی. تهران: رشد.
کریمی، یوسف (1387ب). روان شناسی شخصیت. تهران: آگه.
منبع نویسی وقتی نویسنده شخص نیست
معاونت مطالعات و تحقیقات سازمان ملی جوانان (1387). جوانان، روابط خانوادگی و نسلی. تهران:
انتشارات سازمان ملی جوانان.
مهم ترین نکات ارجاع درون متن به شیوه ی APA
در موقع نگارش متن باید در هر بخش نوشته مشخص شود، مطلب: انشاء یا نگارش نویسنده است: بیان کننده عقاید و ایده های نویسنده متن است؛ نقل قول مستقیم از نویسنده دیگر است (رونویسی شده)؛ نقل قول غیر مستقیم از نویسنده دیگر است (اقتباس سده / مطلب نویسنده دیگری خوانده شده و با انشاء جدید بیان می شود).
وقتی روی جلد متنی نوشته می شود »تألیف« باید دقت نمود عمده متن باید انشاء نویسنده باشد. تعدد نقل قول های مستقیم یا غیر مستقیم نشان دهنده گردآوری مطلب است؛
در نقل قول های مستقیم باید بسیار دقت نمود: به طور معمول نقل قول مستقیم برای بیان یک تعریف از یک نویسنده معتبر استفاده شود؛ نباید تعدد نقل قول مستقیم در متن وجود داشته باشد.
ارجاع درون متن به شیوه APA
(محمدی، 1387)
(محمدی و احمدی، 1387)
تا سه نویسنده (محمدی، احمدی و محمودی، 1387)
بیش از سه نویسنده (محمدی، احمدی، محمودی و همکاران، 1387)
نقل قول دست سوم: پیاژه (1973، به نقل از منصور، 1376)
در نقل قول مستقیم باید شماره صفحه داده شود و متنی که رونویسی شده “داخل گیومه” قرار گیرد.
برای نقل قول های غیر مستقیم گذاشتن گیومه الزامی نیست.
آدرس ایمیل
از دانشجویان عزیز خواهشمند است مقالات و پایان نامه های خود را به آدرس زیر ارسال نمایند.